نکته هایی برای موفقیت سیستم آبیاری کم فشار

مزایای استفاده از سیستم آبیاری کم‌فشار

کاهش تلفات آب

یکی از مزایای آبیاری کم‌فشار، کاهش تلفات آب نسبت به آبیاری سنتی است. در این روش، انتقال آب به وسیله کانال‌های روباز حذف شده است و انتقال آب توسط لوله‌ های تحت فشار انجام می‌شود. به این صورت میزان تلفات آب در اثر نشت و تبخیر سطحی کاهش می‌یابد. در اراضی که مسیر انتقال از منبع آب تا ابتدای مزرعه طولانی‌تر است و همچنین نوع خاک سبک‌تر است، میزان نشت بیشتر است که با استفاده از آبیاری کم‌فشار، نشت آب در مسیر حذف می‌ شود. 

کاهش هزینه‌های اجرا در هکتار نسبت به سایر روش های آبیاری تحت فشار

در روش آبیاری کم‌فشار، به علت عدم نیاز به ایستگاه فیلتراسیون و سایر لوازم سیستم‌های آبیاری بارانی و آبیاری قطره‌ای، هزینه‌های اولیه طراحی و اجرای این سیستم کمتر است. همچنین در طول زمان استفاده نیز، هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری کمتر از سایر روش‌های آبیاری تحت فشار است. 

امکان آبیاری زمین‌های شیب‌دار

در روش آبیاری کم فشار امکان تراس بندی اراضی شیبدار میسر است. به دلیل اینکه در برخی موارد این روش بر پایه نیروی ثقل طراحی می‌گردد، سیستم کم‌فشار برای زمین‌هایی که شیب آن‌ها زیاد است قابل بهره برداری است.

بهبود عملکرد محصولات در زمان تنش آبی

در سیستم آبیاری کم فشار آب با فشار پایین در اطراف ریشه‌های گیاهان نفوذ می‌کند، به همین خاطر ساختار خاک بهم نمیخورد و از طرفی نفوذ عمقی بیشتری اتفاق می‌افتد. این ویژگی باعث می‌شود تا برای محصولات باغی با سن زیاد و یا نوع ریشه عمیق، ریشه به طور کامل آب مورد نیاز گیاه را تامین کند و در برابر تنش‌های آبی مقاومت بیشتری داشته باشد. 

استفاده از آب‌هایی که کیفیت مناسبی ندارند

در سیستم آبیاری کم‌فشار، آب بصورت سطحی وارد کرت و جویچه‌ها می‌شود و تنها انتقال آب توسط لوله‌ها می‌باشد. بر خلاف سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی که در آن‌ها قطره‌چکان‌ها و آبپاش‌ها به املاح و کیفیت آب آبیاری حساس هستند، سیستم آبیاری کم‌فشار وابستگی کمتری به کیفیت آب دارد و برای آب با کیفیت پایین سیستم آبیاری کم‌فشار مناسب‌تر از سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار می‌باشد.

کاهش مصرف انرژی با سیستم آبیاری کم فشار

هدف دیگری که در طراحی در نظر گرفته می‌شود، بهبود کارایی استفاده از انرژی است. در این سیستم، با کاهش فشار آب، میزان انرژی مصرفی نیز کاهش می‌یابد. این مطلب به خصوص برای کشاورزانی که در مناطق با محدودیت منابع انرژی فعالیت می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است.

کاهش فشار هیدرولیکی

کم شدن نسبی فشار آب در سیستم آبیاری کم‌فشار باعث کاهش فشار هیدرولیکی در خطوط و شیرآلات می‌شود. بدین ترتیب، کاهش هزینه‌های تعمیرات ناشی از فشار بالا را به همراه دارد و باعث افزایش عمر سیستم آبیاری می‌شود. 

مناسب چاه‌های مشاعی

در بسیاری از چاه‌های برداشت، مالکیت به صورت ساعتی و چند مالکی می،باشد که روش آبیاری کم فشار به دلیل تخصیص آب و زمان هر مالک به تفکیک، کمترین مشکلات اجتماعی را به دنبال دارد. 

 

فاکتورهای مورد نیاز برای موفقیت آبیاری کم‌فشار

طراحی و اجرای مناسب سیستم آبیاری کم‌فشار

یکی از فاکتورهای مهم در موفقیت آبیاری کم‌فشار، طراحی مناسب این سیستم‌ها است. باید منابع آب به درستی تعیین شده و با توجه به توپوگرافی و نقشه زمین، شبکه آبیاری به طور کامل طراحی شده و کاملاً متناسب با نیازهای محصولات کشاورزی باشد. فاکتورهایی مانند نیازهای آبی محصولات مختلف، نوع خاک، اقلیم و فصل‌های سال، میزان دبی، فاصله بین جویچه‌ها و کرت‌ها در طراحی دقیق و بهره‌برداری کارآمدتر آن کمک شایانی خواهد کرد. نحوه اجرای صحیح سیستم آبیاری کم‌فشار و تجربه شرکت‌های پیمانکاری آب نیز یکی از فاکتورهای مهم برای استفاده بهینه از این سیستم است. 

آموزش کشاورزان

پس از طراحی و اجرای سیستم آبیاری کم‌فشار، آموزش کشاورزان از عوامل مؤثر بر موفقیت آبیاری کم‌فشار است. کشاورزان باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند تا بتوانند مطابق با برنامه‌ریزی آبیاری طرح، محصولات خود را آبیاری کنند و بدین ترتیب راندمان کاربرد آب در مزرعه نیز افزایش پیدا خواهد کرد. 

کلام آخر
در انتها، آبیاری کم‌فشار یک راهکار مؤثر در بهبود بهره‌وری منابع آب و کشاورزی است. این سیستم در مناطقی که آب و خاک آن شور و کیفیت نامناسب دارند و یا سطح زیر کشت محصولات کم است بسیار مناسب است. با کاهش تبخیر و نشت آب در مسیر خط انتقال آب کشاورزی و همچنین کم بودن هزینه‌های خرید، اجرا و نگهداری این روش نسبت به سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار، کشاورزان می‌توانند با کمترین میزان هزینه، راندمان سیستم خود را بالا برده و محصول بیشتری را تولید کنند.