نرم افزار GIS
نرم افزار GIS
GIS مخفف (Geographic Information Systems) به معنای سیستم های اطلاعات جغرافیایی است و از یک مجموعه کامپیوتری برای جمع آوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل داده استفاده می کند. در GIS موقعیت جغرافیایی یک مشخصۀ اصلی و مهم محسوب می شود. این نرم افزار اولین بار توسط شرکت Esri در سال 1999 ارائه شد. GIS به صورت تنها کاربردی ندارد فقط یک ابزار است اما با ترکیب آن با علوم مختلف مانند علوم مهندسی، نظامی، مدیریتی، پزشکی، ترابری، جامعه شناسی و ... به یک ابزار قدرتمند تبدیل می شود. این سیستم با استفاده از فناوری مدرن اطلاعات جغرافیایی، نقشه ها و داده های مکانی را تبدیل به اطلاعات معنی دار و قابل تجزیه و تحلیل می کنند.
قابلیت های نرم افزار GIS
- مکان یابی مانند محل های بهینه جهت نصب دکل های مخابراتی
- انتخاب مسیر مانند یافتن بهترین مسیر جهت احداث راه بین دو شهر
- اکتشاف منابع مانند اکتشاف منابع نفت و گاز
- مدل سازی حمل و نقل مانند مدیریت شبکه متروی شهری در زمان پیک ترافیک
- آمایش سرزمین مانند مدیریت خدمات شهری مثلا انتخاب بهترین مکان برای احداث ایستگاه اتوبوس، مدرسه و تراکم ساختمانها
- مدیریت امکانات مانند تعیین محدوده سرویس دهی برای مراکز آتش نشانی
- مدیریت بحران مانند مدلسازی ریسک سیلاب و آب های سطحی
- HSE (ایمنی، بهداشت و محیط زیست) مانند بررسی و جلوگیری از گسترش یک بیماری واگیردار
- مهندسی مانند مدیریت و نگهداری خطوط انتقال نیرو (گاز، الکتریسیته و ...)
- تجارت مانند یافتن بهترین بازار جهت فروش یک محصول
این ها مثال هایی محدود از کاربرد جی ای اس است. نقطه اشتراک همه این کاربردها این است که همه آنها روی نقشه و روی یک محل خاص می باشد که قرار است در آن محل، پروژه ای اجرا شود. بنابراین میتوان گفت پایه این نرم افزار بر اساس نقشه و مختصات است.
کاربرد نرم افزار GIS در مهندسی منابع آب
- جمع آوری، ذخیره و مدیریت داده های مکانی (جغرافیایی)
- مدیریت آب های زیرزمینی
- مدل سازی هیدرولوژیک
- مدیریت سیل و ارزیابی ریسک
- پایش کیفیت آب
- مدیریت تامین آب و آبرسانی
- تجزیه و تحلیل حوضه آبخیز
کاربرد نرم افزار GIS در صنعت آب و فاضلاب
- ارائه اطلاعات مانند نقشه پایه و انشعابات همرا با مقدار مصرف و ارتفاع برای مدلسازی دقیق شبکه توزیع
- تعیین میزان دقیق آب بدون درآمد و محل هدررفت
- شناسایی محل هایی که نیازمند اصلاح و توسعه شبکه هستند.
- مدیریت باز و بسته شدن شیرها و شستشوی شبکه
- شناسایی انشعابات نصب شده غیراصولی به کمک تراکم ارتفاعات و تاریخ نصب
- شناسایی مشترکین با مصرف کمتر از حد متعارف، دارای بدهی یا دارای تغییر کاربری
- شناسایی املاک فاقد کنتور آب و مدیریت تعویض کنتورهای خراب
- شناسایی حفره های خالی فاضلاب
- یافتن موقعیت مکانی دقیق حادثه در زمان بروز آن با استفاده از شماره اشتراک، شماره پرونده و ... و اعزام سریع اکیپ های اتفاق نزدیک به موقعیت حادثه
در پایان درخصوص کاربرد GIS در صنعت آب می توان گفت این نرم افزار نقش مهمی در تصمیم گیری ها، برنامه ریزی و مدیریت منابع آبی دارد، بطوری که پروژه یا پایان نامه های متعددی با این نرم افزار وجود دارد.